Nieuwe Hollandse Waterlinie wandelroute Vesting Gorinchem
4,36 km
Gorinchem was een belangrijke vesting in de Oude – en Nieuwe Hollandse Waterlinie. De vesting is nog intact. Tijdens de wandeling kom je elementen tegen die herinneren aan de militaire geschiedenis. Om je wandeling te verrijken met kunst, kun je een bezoek brengen aan het Gorcums Museum, de bibliotheek of een routeboekje met kunstwerken kopen bij de VVV. Download de printbare routekaart onderaan deze pagina.
Startpunt
bij de Waterpoort. Buiten de Waterpoort 3, Gorinchem
Waterlinie- en kunstpunten
1. Klein Kruitmagazijn
Dit magazijn werd gebruikt om in tijden van militaire dreiging kardoezen op te slaan: afgemeten hoeveelheden kruit in kleine katoenen of zijden zakjes. Van hieruit werden de kanonnen bevoorraad.
2. Bibliotheek Gorinchem
Vanuit de Bibliotheek AanZet en de LimonadeBrigade is er een interactieve tentoonstelling: Ontdek Hugo. Men maakt kennis met het leven en gedachtegoed van Hugo de Groot. Daarnaast worden er diverse activiteiten georganiseerd.
3. VVV Gorinchem
Bij de VVV is het boekje te koop van de kunstwerken die te zien zijn rondom de vestingwandeling.
4. Gorcums Museum
Tentoonstelling over het verleden van de stad. Gorinchem ligt strategisch op een kruising van water- en landwegen. Het museum laat dit o.a. zien met kunst en zilver. Vesting Gorinchem was onderdeel van de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie.
5. Stenen Beer
Een stenen beer is een steile gemetselde muur in de rivierdijk die aansluit op de vestingwal. Om te voorkomen dat vijanden via de Stenen Beer in de vesting konden komen, is deze voorzien van gemetselde pilaren (monniken) en puntig hekwerk (‘scheurbroek’).
6. Groot buskruitmagazijn in Bastion
In dit magazijn werd buskruit opgeslagen in houten vaatjes. Vanuit deze houten vaatjes moest het kruit in kardoezen. Dit gebeurde in het laboratorium, dat vanwege ontploffingsgevaar 400 meter verderop ligt.
7. Ravelijn
Een Ravelijn is een voorverdedigingseilandje in de vestinggracht. In de 19e eeuw en tot halverwege de 20e eeuw waren deze eilandjes kaal, aan de voorzijde van wallen voorzien en begroeid met gras.
8. Poterne
Een poterne is een onderdoorgang in de hoofdwal. Bijzonder is dat de opdracht tot de bouw van deze poterne is gegeven door Napoleon in 1811.
9. Buskruitmagazijnen
In Gorinchem vind je meerdere buskruitmagazijnen. Om te voorkomen dat het buskruit in het magazijn zou ontploffen en een ramp zich zou voltrekken, zijn de gebouwen bomvrij gemaakt: deze zijn bestand tegen het toenmalig gebruikte geschut.
10. Dalempoort
De Dalempoort is de enige overgebleven stadspoort van Gorinchem. Als je onder het torentje met uurwerk doorloopt, heb je een mooi gezicht op korenmolen de Hoop.
11. Waterpoortcoupure
Deze coupure is nog steeds in gebruik en beschermt Gorinchem tegen extreem hoogwater op de Merwede. Waterschap Rivierenland oefent regelmatig of de coupure met elektrische schuif en houten balken werkt.
Download de printbare kaart en/of de GPX-route van de wandelroute Vesting Gorinchem
• Download hier de printbare kaart van de wandelroute Vesting Gorinchem
• Download hier het GPX-bestand van de wandelroute Vesting Gorinchem
UNESCO Werelderfgoed de Hollandse Waterlinies zijn de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie samen. Een 200 km lang open landschap vol ingenieuze waterwerken en robuuste forten. Leer het unieke verhaal kennen van verdediging met water als bondgenoot.
Ode aan de Hollandse Waterlinies is een initiatief van:
